Віктар ГЛІНСКІ быў дужым вясковым мужыком, жыў у Вялікай Мысе, шмат гадоў адпрацаваў у мясцовай гаспадарцы механізатарам. Яго рукі, вузлаватыя, як карані старой грушы, ведалі мову зямлі. А сэрца змяшчала цішыню палёў і мудрасць, пра якую не пішуць у падручніках. Калі нарадзіўся першы ўнук Віталь, дзядуля не пабег у магазін за дарагой цацкай. Ён узяў рыдлёўку, выйшаў у сад і пасадзіў яблыню.
Калі рыфма лечыць душу. Як смаргонец Віталь Чыжэўскі ў вершах захоўвае памяць пра дзядулю
Общество
15.08.2025
Хлапчук часта прыязджаў у вёску. Ён рос побач з дрэвам. Спачатку гэта была яблыня, якая мела патрэбу ў апоры, як і сам малы, які трымаўся за дзядулевы пальцы. Потым – моцны парастак, што цягнецца да сонца. І нарэшце, – маладое дрэва, якое налілося сілай і падарыла першыя плады. Віталь да таго часу ўжо ўпэўнена стаў на ногі.
«З дзяцінства я палюбіў Вялікую Мысу. Гэтая вёска сапраўды была вялікай. Шмат дзяцей і моладзі, асабліва ўлетку. Мы любілі збірацца ў клубе: глядзець кіно, танцаваць. Сумаваць не даводзілася: днём было шмат працы, а ўвечары – забаў», – успамінае 41-гадовы Віталь Чыжэўскі. – Дзед навучыў мяне не баяцца вясковай працы. Бывала, садзіў у трактар, і мы ехалі працаваць у поле.
Сыноў у дзядулі не было, з бабуляй яны выгадавалі дзвюх дачок, напэўна, яму было цікава перадаваць свой мужчынскі досвед мне… Дзядулі не стала ў 2019 годзе. Ён памёр ва ўзросце 86 гадоў. Але мая памяць захоўвае шмат успамінаў, аднойчы я сеў і напісаў з гэтай нагоды верш».
…Віталь жыве ў горадзе, у яго свая справа. «У Вялікай Мысе бываю даволі часта, хаця ў доме дзядулі і бабулі ніхто не жыве. Бабуля перабралася да дзяцей у горад, ёй складана адной у вёсцы знаходзіцца, – удакладняе суразмоўца. – За хатай імкнёмся прыглядаць, абкошваць тэрыторыю каля яе. Гэта не проста дом і ўчастак, не проста вёска, якіх у раёне – сотні, – гэта важны для мяне адрэзак жыцця».
Дзядулева яблынька
Калі я нарадзіўся, маленькі быў зусім,
Дзядуля ў гонар даты мне дрэўца пасадзіў.
Ды дрэўца незвычайнае, а яблынькі расток,
З гадамі дрэва вырасла – відаць яно здалёк
Дзядулі любага няма даўным-даўно,
А яблыня прыгожая – мне памяць ад яго.
Па восені я яблыкі ля яе збіраю,
Кожны раз дзяцінства сваё ўспамінаю.
Я помню, як аралі і помню, як касілі,
Я помню, як капалі і помню, як сушылі.
Я помню – у поле гналі, я помню скваркі смак,
Я помню ўсё, да дробязей! І ўспамінам рад!
І я дакладна ведаю, што зверху ты глядзіш,
Ты мне дапамагаеш, за яблыняй сачыш.
Табе моцна ўдзячны, за тое, што ты быў,
За ласку, дабрыню тваю, якой ты навучыў.
Калі я нарадзіўся, маленькі быў зусім,
Са мной гуляў ты з радасцю, і час знаходзіў усім.
Ты ўмеў людзей паслухаць, параіць нешта мог,
Цябе я назаўсёды ў памяці збярог.
Галіна АНТОНАВА
Фота за архіва Віталя ЧЫЖЭЎСКАГА
